اگر قصد سفر به استان اردبیل را دارید، حتما سری به شهرستان سرعین بزنید و از انواع جاذبه‌های طبیعی و گردشگری این شهر استفاده کنید. سرعین در دامنه کوه سبلان واقع شده و شهری کوچک است که در حدود یک میلیون و 280 هزار متر مربع مساحت دارد. شهر سرعین در موقعیت ۴۸/۰۴ درجه طول شرقی و ۳۸/۰۹ درجه عرض شمالی در سمت غربی اردبیل قرار دارد و از استان اردبیل 30 کیلومتر فاصله دارد.
انتخاب اسم سرعین برای این شهر کاملا مناسب است. سرعین به معنی سرچشمه می‌باشد و معنای “محل خنک” نیز می‌دهد. در برخی از منابع قدیمی اسم این شهر را با نام‌های سرائین و ساری قیه نیز بکار برده‌اند. جمعیت شهر سرعین بر اساس آخرین سرشماری سال 1395 در حدود 5459 نفر بوده است و دارای مردمانی بسیار صمیمی و خون گرم هستند. زبان مردم سرعین ترکی است و اکثر مردم در مشاغل مختلفی مانند کشاورزی، زنبورداری و مشاغل مربوط به گردشگری فعالیت دارند. شهرستان سرعین به علت کوهستانی و سردسیر بودن برای تولید عسل و انواع گیاهان دارویی بسیار مناسب است.
در جای جای این شهر به علت وجود کوه سبلان، چشمه‌های آب گرم گوناگونی از دل زمین می‌جوشد. این آب‌های گرم خاصیت درمانی دارند و همین امر سبب شده تا گردشگران زیادی از سر تا سر کشور به این شهر سفر کنند. در اطرف این شهر دشت پر گل، انواع جاذبه طبیعی متعدد، انواع آثار تاریخی و آب و هوای مطبوع است.
شهرستان سرعین
تاریخچه سرعین
بر اساس تاریخ نگاران و آثار تاریخی کشف شده توسط باستان شناسان، سرعین در قدیم بخشی از سرزمین زیکرتو و ساکارتی در استان اردبیل بوده است. بعد از مدتی که اعراب به این منطقه حمله کردند، این مطنقه فراموش شد. ولی بعدها در دوران صفویه آثار تاریخی و آرامگاه‌های متعددی در شهرستان سرعین بنا شد که نشانگر میزان اهمیت زیاد این منطقه در بین خاندان صفویه بوده است.
سرعین حدودا 500 سال پیش، به صورت دهی از توابع روستای اردی موسی محسوب می‌شود. ولی بعد از مدت‌ها با وجود انواع چشمه آب گرم طبیعی مورد توجه و پیشرفت زیادی قرار گرفت و نام این شهر از سرقین به سرعین تبدیل شد. در اواخر دهه چهل و با انتخاب شهردار تبریز، خیابان، هتل، مسافرخانه و امکانات دیگری در این شهر ساخته شد و همین مسئله کم کم شهرستان سرعین را تبدیل به یک شهر گردشگری و سیاحتی برای مسافران داخلی و خارجی تبدیل کرد.
فرهنگ و آداب و رسوم سرعین
مردم شهرستان سرعین بسیار میهمان نواز، خونگرم و معتقد به آداب و رسوم هستند. اکثر اهالی این شهرستان مسلمان و شیعه می‌باشند و به همین علت تمامی مراسمات و عیدهای اسلامی را برگزار می‌کنند. یکی از رسومات جالب این شهر روزه گرفتن اهالی این منطقه از روز اول ماه ذی‌الحجه تا روز عید قربان و افطاری کردن با گوشت قربانی است. در روز عید قربان نیز اهالی این منطقه بعد از نماز عید قربان، گاو و گوسفند قربانی کرده و گوشت آن را بین اقوام به عنوان نذری پخش می‌کنند. علاوه بر این کار، به زیارت قبر نزدیکان و بزرگان فامیل می‌روند و یا هدایایی را به خانه تازه عروس و دامادها می‌فرستند.
در سال نو و عید نوروز، سه روز مانده به عید مردم به خانه بزرگ خاندان رفته و پس از تحویل سال نیز به زیارت قبور نزدیکان می‌روند. از دیگر مراسمات مردم شهرستان سرعین می‌توان به مراسم شال سال لاما اشاره کرد که در چهارشنبه آخر سال برگزار می‌شود. در دهه اول محرم نیز مراسم شبیه خوانی و تعزیه خوانی در میان اهلی شهر برگزار می‌شود.
اقتصاد سرعین
کسب درآمد ساکنین شهرستان سرعین بر اساس کشاورزی و زنبورداری است. این شهرستان در دامنه کوه سبلان واقع شده، به دلیل موقعیت جغرافیایی خوب، وجود انواع آب رودخانه و چشمه‌ها و همچنین پوشش گیاهی متنوعی در طبیعت خود به یکی از شهرهای مهم در تولید گیاهان دارویی و عسل در ایران تبدیل شده است. یکی از اصلی‌ترین و مرغوب‌ترین محصولات این شهر عسل است که سالانه 98 تن عسل به سایر کشورها صادر می‌شود. علاوه بر کشاورزی و زنبورداری، گردشگری نیز منبع اصلی اقتصادی در سرعین محسوب می‌شود. وجود انواع جاذبه طبیعی و چشمه آب گرم در سرعین سبب شده این شهر از نظر گردشگری و توریست درمانی بیشترین امتیاز را نسبت به سایر نقاط داشته باشد و هر سال تعداد بسیار زیادی مسافر را جذب خود کند. همین گردشگرپذیر بودن این شهر باعث شده است که اهالی این منطقه از مشاغل در ارتباط با گردشگری نیز کسب درآمد می‌کنند.
آب و هوای سرعین
شهرستان سرعین در ارتفاع 1650 متری از سطح دریا قرار دارد و به دلیل موقعیت جغرافیایی جزو شهرهای سردسیر محسوب می‌شود. سرعین در فصل زمستان اکثرا با بارش برف مواجه است و هوا نیز بسیار سرد می‌شود. در فصل بهار و پاییز نیز آب و هوای سرعین معمولا بارانی است. این شهر در تابستان دارای آب و هوای بسیار خوب و معتدل می‌باشد و هیچ نیازی به سیستم گرمایشی در خانه‌ها نیست. سرعین به علت وضعیت اقلیمی طبیعت بسیار سرسبزی دارد و دشت پر از گل وحشی دارد که می‌تواند نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب کند.
پیست اسکی آلوارس در شهرستان سرعین
بر اساس آب و هوای سرعین کاملا واضح است که بهترین زمان سفر به این شهر، تابستان است. در این فصل هوای خنک و مطبوع می‌توان روح شما را سر مست کند، انگار در بهشت قدم گذاشته‌اید. به برکت حضور چشمه‌های آب گرم در سرعین طبیعت این شهر همواره سرسبز است و خبر خوب برای علاقمندان به اسکی روی برف نیز این است که اگر در زمستان به سرعین بیایید، می‌توانید به پیست اسکی آلوارس بروید.
معرفی جاذبه‌های گردشگری سرعین
مجتمع آب درمانی سبلان
اگر شما نیز دچار روماتیسم، درد عضلانی، بیماری پوستی و اسپاسم هستید، بهتر است از خواص درمانی مجتمع آب درمانی سبلان استفاده کنید. مسافران زیادی از شهرهای مختلف ایران به شهرستان سرعین می‌آیند تا از خدمات درمانی این آب گرم استفاده کنند. این مرکز درمانی و توریستی دارای انواع امکانات برای مسافران است که شامل استخر مخصوص بانوان و استخر مخصوص آقایان، بخش فیزیوتراپی، سونای خشک، سونای بخار، استخر آب سرد و جکوزی.
آب درمانی سبلان در تمامی روزهای هفته باز بوده و در خیابان شلوغ و پر رفت و آمد دانش در شهرستان سرعین واقع شده است.
مجتمع آب درمانی سبلان
آبگرم گاومیش گلی
آب گرم گاومیش گلی که از آب گرم‌های قدیمی در سرعین است، به دلیل آبدهی بالا و دمای آب بیشتر از 45 درجه سانتی‌گراد، بسیار شهرت دارد. مردم در قدیم در آب اطراف این چشمه آب تنی می‌کردند. آب این مرکز برای درمان درد مفاصل و … بسیار مفید است. آب گرم گاویش گلی در خیابان ولیعصر سرعین واقع شده است.
آبگرم گاومیش گلی
آبگرم بش‌باجیلار
بش باجیلار در زبان فارسی به معنی پنج خواهر است و این اسم ناشی از وجود پنج استخر تغذیه کننده در چشمه آب گرم بش باجیلار می‌باشد. آب این آب گرم دمای 35 درجه سانتی‌گراد دارد و در خیابان شریعتی شهرستان سرعین واقع شده است. انواع امکانات جکوزی، سونای گرم و بخار، دوش‌های انفرادی و عمومی در این آب گرم وجود دارد.
آبگرم بش باجیلار
تپه آناهیتا
یکی از جاذبه‌های تاریخی در شهرستان سرعین، تپه آناهیتا است که قدمتی بیشتر از 2000 سال داردو به عنوان یک آثار ملی به ثبت رسیده است. در قدیم این آثار تاریخی دارای برخی راه‌های زیرزمینی برای وارد شدن داشته است که با گذشت زمان قسمت بزرگی از آن خراب شده و تنها یک خرابه از این اثر به جا مانده است. این محل یکی از مکان‌های عبادی زرتشتیان محسوب می‌شده است.
تپه آناهیتا
آبشار ورگه سران
در صورتی که در سرعین به دنبال یک مکان با طبیعت زیبا و بکر هستید، پیشنهاد می‌کنیم به آبشار ورگه سران سری بزنید. در اطراف این آبشار چندین چشمه و غار وجود دارد که همگی دارای یک چشم انداز بی‌نظیر و سرسبز هستند. دیدن این آبشار برای آرامش روح و دور بودن از دغدغه زندگی شهری بهترین انتخاب است.
آبشار ورگه سران
چشمه و آبشار گورگور
سفر به استان اردبیل با گشت و گذار در کنار این چشمه دوست‌داشتنی معنی پیدا می‌کند. آبشار بلند و خروشان گورگور در نزدیکی روستای آلوارس قرار دارد و از دل صخره‌ها بیرون می‌زند. طبیعت سرسبز و پر از گل اطراف آن چنان منظره دیدنی دارد که هر بیننده‌ای به محض مشاهده آن هزاران بار از خالق مهربان جهت آفرینش این همه زیبایی قدردانی می‌کند. بی‌شک با بازدید از این مکان گردشگری لحظات سفر خود را به یادماندنی‌تر خواهید کرد.
چشمه و آبشار گورگور
روستای آلوارس
یکی از زیباترین روستاهای شهرستان سرعین، آلوارس نام دارد که حدود 12 کیلومتر از سرعنی فاصله دارد. همه زیبایی‌هایی که از یک محل انتظار دارید را این روستا به شما می‌دهد. روستایی آلوارس ییلاقی بوده و دارای منطقه‌ای کوهستانی و سردسیر است ولی در تابستان آب و هوای معتدل دارد. این روستا در کنار طبیعت سبز و فوق‌العاده زیبا، دارای چندین چشمه آب معدنی و یک مجموعه تفریحی است که امکاناتی مانند تله‌سیژ، کارتینگ، شهربازی و اسکی دارد. چشمه گورگور و پیست اسکی آلوارس از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری نزدیک این روستا هستند.
در این روستا یک پیست اسکی وجود دارد که ویژگی مخصوصی دارد که بیشتر از نصف سال و در بهترین حالت حداکثر 8 ماه از سال پوشیده از برف است. امکان اسکی کردن در پیست اسکی آلوارس در بیشتر روزهای سال خیلی بیشتر از دیگر پیست‌های کشور است.
دره آلوارس
یکی از جاذبه‌های دیدنی سرعین که در فصل بهار و تابستان طرفداران زیادی را به سوی خود جلب می‌کند، دره آلوارس است. این دره را با اسامی دیگری مانند دره گلستان یا دره قزل گل‌لر می‌شناسند. در اطراف دره آلوارس انواع چمنزار پر گل، دشت سبز و زیبا، چشمه‌های جوشان و یخچال‌های طبیعی را مشاهده خواهید کرد که دیدن این همه زیبایی در یک قاب، حس عجیب و شور و شعف زیادی را به بیننده القا می‌کند.
دره آلوارس
روستای شایق
این روستا در سال‌های بسیار دور به خاطر فضای سرسبز و پر از چمنزار، پناهگاه طایفه عشایری شایقی بوده است. روستای شایق در بخش جنوب‌غربی شهرستان سرعین و در فاصله هفت کیلومتری آن قرار دارد. در نزدیکی این دهکده زیبا، دو جاذبه دیدنی زال تپه سی و صخره ویند کلخوران به چشم می‌خورند که مشاهده آنها از نزدیک قطعا شما را شگفت‌زده می‌کند.
خانه‌هایی از جنس صخره در دهکده ویند کلخوران
هنگامی که از جاده اردبیل به سمت نیر در حرکت هستید، یک دهکده باستانی را مشاهده می‌کنید که تماما صخره‌ای است. این دهکده صخره‌ای کاملا باستانی است و بسیار جذاب می‌باشد. خانه‌های این دهکده همگی سنگی و به صورت منفرد است و در موقعیت مکانی 5 کیلومتری جنوب و جنوب غربی سرعین واقع شده است.
این دهکده صخره‌ای زیبا در کنار جاده اردبیل واقع شده و یکی از پدیده‌های معماری بی‌نظیر ایرانی محسوب می‌شود که قدمت بسیار زیادی دارد و جزو سازه‌های باستانی است. در این دهکده انواع خانه‌هایی وجود دارد که در دوران ساسانیان، اشکانیان و دوره پس از اسلام بنا شده‌اند. با توجه به شواهدات می‌توان گفت که در این روستا حتی تا دوره صفویان نیز مردم ساکن بوده‌اند.
سوغاتی و صنایع دستی شهرستان سرعین
از قدیم در میان ایرانیان رسم است که افراد در بازگشت از سفر برای خانواده و نزدیکان خود سوغاتی بیاورند. با سفر به سرعین انتخاب‌های بسیار زیادی برای سوغاتی دارید. در این شهر انواع سوغتی خوراکی و صنایع دستی مختلفی وجود دارد که در هنگام خرید دست شما را باز می‌گذارد. توصیه می‌شود اکثر سوغاتی‌های خوراکی خوشمزه سرعین را امتحان کنید و از کنار آنها راحت نگذرید.
بهترین سوغاتی‌های شهرستان سرعین شامل عسل، حلوای سیاه، شکلات محلی رسته، کره و سرشیر، فطیر، شیرینی مخصوص قچکورگی و باقلوا می‌باشد. زنان ساکن در سرعین بسیار با سلیقه هستند و هنر زیادی در تولید صنایع دستی مانند ظروف مسی، کلاه و لباس نمدی، جوراب پشمی، ورنی، جاجیم، گلیم و مصنوعات چرمی دستی بر آتش دارند.
سوغاتی و صنایع دستی شهرستان سرعین
غذاهای محلی سرعین
بعد از اتمام سفر، اولین چیزی که دل شما برایش تنگ می‌شود، غذاهای محلی این شهر است. تمامی غذاهای سنتی شهرستان سرعین عالی بوده و هر فردی با هر ذائقه‌ای طعم این غذاها را دوست دارد. از غذاهای معروف این شهر می‌توان به آش دوغ، حلوای سیاه، پیچاق قیمه، کاسه کباب، آش شیر، آش اوماج، آش گیلدیک، آش آلو، خورشت ترشی قیمه، یرکوکی خورشتی، چیغیرتما، سوتی پلو، قیساوا، لونگی و تره اسفناج اشاره کرد. توصیه می‌شود تا حد امکان طعم بی‌نظیر این غذاها را امتحان کنید.
پیچاق قیمه، غذای شهرستان سرعین